“Halk için üzülen kişi, halkın rahatını görmekle ödüllendirilir ve üzülmeyen kişi de” vb. (Taanit 21). Yorum: Tanrısallığın O’nun yarattıklarına ifşasının, O’nu çağıranlara cevap vermesi şeklinde açığa çıktığını daha önce söylemiştik. Bu nedenle Şehina’ya [Kutsallık] “yiğit kadın” denir ve Nukva ve ZA olarak bolluğu almanın anlamı da budur, çünkü tam kurtuluş İshak’tadır, çünkü sen bizim babamızsın. “Yaşlı adamda tat yoktur ve gençte de akıl yoktur” (Şabat 89). “Çünkü İbrahim bizi bilmez, İsrail bizi tanımaz” (Yeşaya 63:16). “Kişi ne kadar takdir ederse, o kadar pay alır” (Megillah 12, Sotah 8) sözünün anlamı budur. Bir başka deyişle, Kli’nin içindeki deliğin büyüklüğüne yani kabın ve içindekilerin büyüklüğüne göre, bu eksiklik her zaman doldurulur, ne daha az ne de daha fazla. Dolayısıyla, halk için üzülmeyen ama sadece kendi kişisel eksikliğini hisseden Yaradan’ın bir hizmetkârının bolluk kabı da daha büyük değildir. Sonuç olarak, Tanrısallığın kolektif ifşasını halkın rahatlığı formunda alamayacaktır, zira bu kolektif anlayışı almak için bir Kli hazırlamamış, sadece kendi bireysel anlayışını hazırlamıştır.
Öte yandan, halk için üzülen ve halkın sıkıntılarını kendi sıkıntısı olarak hisseden kişi, Şehina’nın tam ifşasını, yani tüm İsrail’in rahatlığını görmekle ödüllendirilir. Onun eksikliği kolektif bir eksiklik olduğu için, Keduşa’nın [kutsallığın] bolluğu da kolektiftir.
Bununla “Erdemlilerin huzuru yoktur” meselesini anlayacaksınız (Berahot’un sonu, Moed Katan’ın sonu). Yorum: Bolluk, erdemlilerin eksiklik ve özlemlerinin seviyesine göre kutsandığından, o ölçüde ne daha az ne de daha fazla, her zaman kaplarını derinleştirmek ve genişletmek için çaba gösterirler, çünkü Veren’in ölçüsü yoktur, sadece alanın vardır. “Buzağının emmek istediğinden daha fazla,” (Pesahim 112) bu yüzden onların hayattaki tek niyeti, özlemlerini güçlendirmek ve Yaradan’ın kutsamasında Keduşa’nın sınırlarını genişleterek memnuniyet getirmek amacıyla kendileri için bir kap yapmaktır.
“Onu gizli bir hazine gibi arayın” (Özdeyişler 2:4) ve “Bir geyiğin özlemi gibi” (Mezmurlar 42:2) ifadelerinin anlamı budur. “Ve O’na rahat vermeyin” (Yeşaya 62:7), “Ruhum Senin kurtarışını özlüyor” (Mezmurlar 119:81). Ancak, “O’ndan korkanların eksiği olmaz” (Mezmurlar 34:10) ifadesinde olduğu gibi, erkek ve dişi anlamına gelen “Ve iki koç” (Mısır’dan Çıkış 29:1, Levililer 23:18) sözlerinden anladığım kadarıyla, kişi her zaman her ikisinden de oluşmalıdır.
Anlamalıyız, çünkü “felaketten çok erdem” (Sotah 11, Sanhedrin 100) ve burada “kişinin takdir ettiği ölçüde” (Megillah 12, Sotah 8) dediler. Belki de burada miktara göre, burada ise seviyeye göre olduğu içindir, zira adam kadının miktarında, kadın ise kendi seviyesindedir.