Not 396
4 Mart 1978
“Ve Musa, İsrail oğullarına, ‘İşte, Efendi Besalel’in adını çağırdı’ dedi.”
Musa’nın İsrail halkına, “İşte, Efendi Besalel’in adını çağırdı,” demesinin ne anlama geldiğini anlamalıyız.
Midraş’ta Truma bölümünde şöyle yazılmıştır: “Yaradan Musa’ya, ‘Bana bir tapınak yap’ dediği için, O sormaya başladı ve dedi ki, ‘Yaradan’ın görkemi üsttekiler ve alttakilerle doludur, yine de ‘Bana bir tapınak yap’ diyor.”
Musa bunun hakkında, “O, En Yüksek olanın barınağında oturur” dedi. “Her şeye gücü yetenin gölgesinde kalacak” nedir? Burada “Tanrı’nın gölgesinde”, “Merhametlinin gölgesinde”, “Bağışlayanın gölgesinde” demiyor, daha ziyade Besalel’in yaptığı gölge “Her şeye gücü yetenin gölgesinde” diyor. Bu tez görünüşte şaşırtıcıdır. “Bütün dünya O’nun ihtişamıyla dolu” olduğuna göre, Musa’nın maddi düşünceler düşündüğü nasıl söylenebilir? O halde, inşa ettiği tapınağa nasıl girecek?
Ayrıca bilgelerimiz, “O, Şehina’sını [Kutsallığını] geminin perdeleri arasına sıkıştırdı” dediler. Kim bunu maddesel bir yere atfedebilir?
Musa’nın kafasını karıştıran şeye benzer bir soru sormalıyız: Madem “Bütün dünya O’nun ihtişamıyla dolu”, yine de yaratılanlar O’nun ihtişamını hissetmezler, çünkü O’nun ihtişamını hissetselerdi, dünyada kötü olmazdı, öyleyse nasıl olur da tapınak aracılığıyla O’nun yüceliğini hissedebilirler?
Midraş bunu, “Her şeye gücü yetenin gölgesinde kalacak” yani Şehina’nın İsrail’de bulunduğunu hissetmeleri için yapılan tapınağın “Her şeye kadir olanın gölgesi” yanında olduğu, şeklinde yanıtlar.
Baal HaSulam’ın dediği gibi, “Gölge”, tam olarak güneşin olduğu yerde, güneşe karşı yarattığımız bir gölgeden bahsedebileceğimiz anlamına gelir. “Güneş” bilmek demektir. Yani mesele size güneş gibi açıksa. “Gölge”, bilmeye karşı olan, mantık ötesi inanç anlamına gelir. Öyleyse neden özellikle inanç olmalı? Yaradan’a bilgiyle hizmet etmek neden yasaklanmıştır? O, Kendi dünyasına, “Yeter! Daha fazla yayılma.” demiştir.
Bu, ARİ’nin sözleriyle şöyle açıklanmıştır; Şaday [Her şeye gücü yeten] adı, dünyalar genişlediğinde, O kendi dünyasına “Day [yeter], daha fazla yayılma” dedi. O zaman, “Yetzira ve aşağısındaki Haze’den ve on dört Sefirot’un bulunduğu Assiya dünyasından, Klipot [kabuklar] kısmının olduğu, Yod-Dalet [on dört] anlayışını yorumlar.
Klipa [Klipot’un tekili] almak için alma niteliğidir. O yere kadar, Keduşa’yı [kutsallığı] hissedebiliriz, ancak on dördün yerinde Keduşa’yı hissetmek imkansızdır. Yod-Dalet [ondört/Yad (el)], “bir el, elde eder” sözlerinden, alma kapları anlamına gelir. Alım hem zihin hem de kalp için geçerlidir, çünkü bilginin olduğu yerde alma kaplarında alırız.
Bu nedenle, alma kaplarının değil, yalnızca ihsan etme kaplarının tutulduğu yerde inanç Kelim’ini kullanmalıyız. Aksi halde inanç ışığı mevcut olamaz. Bu yüzden ona “Her Şeye Gücü Yeten’in gölgesi tarafından” denir, yani Shadai [Her Şeye Gücü Yeten] gölge yaratılmıştır. Bu sayede O’nun yüceliğini hissetmek mümkün olur.
Bu nedenle, tapınağın değeri, Şehina’nın İsrail’de özellikle ihsan etme kaplarında mevcut olduğunu hissedebilmemizdir. Buna “Şehinasını geminin perdeleri arasına sıkıştırdı” denir. “Sıkıştırma”, özellikle ihsan etme kapları ve inanç kapları aracılığıyla O’nu hissetme yeteneğinin olduğu anlamına gelir. Ancak bu Kelimler olmadan, “Bütün dünya O’nun ihtişamıyla dolu” olmasına rağmen, O’nu hissetmeyiz.
Musa bununla ilgili olarak, “En Yüksek olanın barınağında oturur, Her Şeye Gücü Yeten’in gölgesinde kalacak” dedi. Musa bunun hakkında İsrail halkına, tapınağın tam olarak Besalel adıyla yapıldığını, yani tam olarak gölge aracılığıyla O’nun ihtişamını hissedeceğimizi söyledi.