Not 392
Şabat, 5 Mart 1955
“Ve o: ‘Rab’bin tahtında bir el; Rab’bin nesilden nesile Amalek’e karşı savaşı vardır.’ dedi.” RAŞİ, “Yaradan, Amalek’in adını silmedikçe, Adı’nın bütün olmayacağına ve Tahtı’nın bütün olmayacağına yemin etti” yani adın ikiye bölündüğü şeklinde yorumlar.
Bunu anlamak için önce, “Yod-Hey‘de [Rab], Rab sonsuz bir kayadır” ayetini izah etmeliyiz. Yani dünyaları iki harf olan Yod-Hey ile tasvir etmiştir.
“Dünya on söz ile yaratılmıştır. Bu ne anlama gelir? Sonuçta, tek bir söz ile yaratılabilirdi. Yine de dünyayı mahveden kötülerin intikamını almak için on söz ile yaratıldı” (Avot, Bölüm 5).
Meşhur bir soru vardır: Yaradan, Kendi yarattıklarından şikayet eder mi? Bu, dostuna bir pound değerinde bir kupayı ona göz kulak olması için veren birine benzer. Kaybederse, sadece bir pound ödemek zorunda, ancak malın sahibi on pound ödedi. Bunun için on pound mu ödemeliydi?
Mesele şu ki, O, dünyayı başlangıçta yargı niteliği ile yarattı. Dünyanın var olamayacağını görünce, onu merhamet niteliğini ile birleştirdi çünkü bununla insan tamlığa ulaşabilecekti. Tersine, yargı niteliğinde olduğu zaman, insanın kötü eğiliminden çıkması mümkün değildi.
“Erdemlilere güzel bir ödül vermek” deyiminin anlamı budur. Diğer bir deyişle, “on söz” denilen, merhamet niteliğinin ıslahı ile dünyada varoluş vardır.
“Ve kötülerin intikamını almak” demek, artık onlara eğilimin kontrolünden çıkma şansı verilmiştir ancak onlar hala bunu yapmayı istemezler. Bunun için, onlar dünyayı kaybetmeyi hak ediyorlar, orada on sözün ıslahı olmasına rağmen ki bu ıslahtan öncekinden daha kolaydır yani tek bir sözdedir.