1) Baal HaSulam, Şamati 20, “Lişma [O’nun Adı İçin]”
Lişma (O’nun adı için) ile ilgili olarak. Kişinin Lişma’yı edinmesi için, Yukarıdan bir uyanışa ihtiyacı vardır, çünkü bu, Yukarıdan bir aydınlanmadır ve bu, insan aklının anlayabileceği bir şey değildir. Daha ziyade, tadına bakan bilir. Bu konuda denir ki : “Yaradan’ın iyi olduğunu tat ve gör.”
Bu nedenle, Cennetin Krallığı’nın yükünü üstlendiğinde, kişinin tam bir bütünlük içinde olması yani sadece ihsan etmesi ve kesinlikle almaması gerekir. Ve kişi, organlarının bu bakış açısıyla hem fikir olmadığını görürse, Yaradan’a kalbini açmak ve bedenini Yaradan’a esir olmaya razı etmek için dua etmekten başka seçeneği yoktur.
2) Baal HaSulam, Şamati 5, Lişma Yukarı’dan Gelen Bir Uyanıştır ve Neden Aşağıdan Bir Uyanışa İhtiyaç Vardır?
Kişinin Yaradan’dan Lişma’yı alması için çalışmasına duyulan ihtiyaç, sadece bir eksiklik ve Kli (Kab) şeklindedir. Yine de, kişi bu dolumu asla kendi başına alamaz; bu daha ziyade Yaradan’dan bir armağanıdır.
Ancak, dua, kalbin derinliğinden gelen tam bir dua olmalıdır. Bu demektir ki kişi dünyada Yaradan’ın Kendisinden başka kendisine yardım edebilecek hiç kimsenin olmadığını yüzde yüz bilir.
Peki, kişi, Yaradan’dan başka hiç kimsenin yardımcı olamayacağını nasıl bilebilir? Kişi bu farkındalığı tam olarak, eğer elindeki tüm gücü harcamışsa ve bu ona yardımcı olmadıysa elde edebilir. Dolayısıyla, kişi, “Yaradan adına” koşulunu edinmek için, dünyada mümkün olan her şeyi yapmalıdır. O zaman kişi kalbinin derinliklerinden dua edebilir ve Yaradan onun duasını duyar.
3) Rabaş, Makale 12 (1988), Yaradan’ın Yolunda, Tora ve Çalışma Nedir?
Tora’nın içindeki canlılığı hissetmek, büyük bir hazırlığı, bedeni Tora’nın hayatını hissedebilmek için hazırlamayı gerektirir. Bu nedenle bilgelerimiz Lo Lişma’da başlamamız gerektiğini söylemişlerdir, henüz Lo Lişma’da iken edindiği Tora’nın ışığı, kişiyi Lişma’ya getirir, zira onun içindeki ışık, ıslah eder. Böylece kişi Lişma’yı yani Tora uğruna (hatırına) çalışıp öğrenebilir, buna “Tora’nın hayatı,” denir. Kişi zaten Tora’nın içindeki hayatı edindiği için, Tora’nın ışığı ona öyle nitelikler verir ki kişi Tora’nın içindeki hayatı artık hissedebilir.
4) Rabaş, Not 587, Üstteki Alttakinin Amacını Dikkatle İnceler
Kişi, üst olandan Lişma’da çalışma gücünü almalıdır çünkü alttaki çalışmaya başlamak için güçsüzdür, ancak yalnızca “alma arzusu” olarak adlandırılan, Lo Lişma [Onun uğruna değil], formundadır, çünkü yalnızca Lo Lişma, kişiye maddi zevklerde yeterli lezzet bulamadığında, aşağıda olana ilk hareket gücünü verir, kişi manevi zevkleri aramaya başlar.
Buna göre, aşağıdakinin çalışmasının kökü alma arzusudur ve MAN olarak adlandırılan, dua yükseltilir ve sonra üst olan bu MAN’ı düzeltir ve ona, amacının ihsan etmek olduğunu daha alttaki kişi bilmeden önce bolluğu erteleme arzusu olan Masah’ın gücünü yerleştirir.
Yani, üst olan, alttakine ihsan etme arzusunda iyi bir tat ve haz verir.
5) Rabaş, Not 223, Çalışmaya Giriş
Kişi Lo Lişma denen dereceye ulaştıktan sonra, daha yüksek bir duruma geldiğinde başka fenomenlerle ödüllendirilir. Yani, o zaman insan kendini düşünmez, bütün hesapları ve düşünceleri gerçektir.
Bu, kişinin niyetinin, gerçek realiteye göre, kendini tamamen iptal etmek olduğu anlamına gelir. Burada, yalnızca Kral’a hizmet etmesi gerektiğini düşünür. Çünkü Kral’ın ihtişamını, büyüklüğünü ve önemini hisseder. O zaman, kişi kendini unutur yani kendisi hakkında endişe duymasına gerek yoktur çünkü kişinin ‘kendi benliği’ ile ilgili görüşü, Yaradan’ın realitesini, ışığını hissettiğinde, bir mumun bir meşalenin önünde iptal olması gibi, iptal olmuştur. O zaman, kişi, Yaradan’ın memnuniyeti anlamına gelen, Lişma (O’nun uğruna) koşulundadır. Ve bütün isteği ve kaygısı, kendi varlığını, alma arzusunu, hiç hesaba katmadan, Yaradan’ı nasıl memnun edeceğiyle ilgilidir. O zaman kişi, “ihsan etmek için, ihsan etme” koşulundadır.
6) Rabaş, Makale 23 (1987), Anlaşmazlıktan Sonra Gelen Barış Hiç Anlaşmazlık Olmamasından Çok Daha Önemlidir
Bilmeliyiz ki, Lo Lişma derecesi çok önemli bir derecedir ve bizlerin Tora ve Mitzvot Lo Lişma’yı takdir edecek aklımız yoktur. Baal HaSulam, “Kişi, önemli bir çalışma olan Lişma çalışmasını takdir edebildiği kadar, bilmelidir ki Lo Lişma, kişinin Lişma’ya atfettiği önemden çok daha önemlidir, zira Tora ve Mitzvot’u, Lişma’da yerine getirmek gerekse de kişi Lo Lişma’da bile Tora ve Mitzvot’u yerine getirmenin önemini uygun bir şekilde değerlendiremez” demiştir.
7) Baal HaSulam, Şamati 5, Lişma Yukarı’dan Gelen Bir Uyanıştır ve Neden Aşağıdan Bir Uyanışa İhtiyaç Vardır?
Kişi bilmelidir ki Lişma’yı edinmek için çaba sarf ederken, sadece tümüyle ihsan etmek için çalışmayı üstlenmelidir, yani sadece ihsan etmek için ve hiçbir şey almama koşuluyla. Kişi ancak o zaman organlarının bu fikre karşı olduğunu görebilir.
Bu koşuldan, kişi berrak bir bilince ulaşabilir ve şikâyetini Yaradan’a aktarabilir ki Yaradan kendisine yardım etsin ve yardımıyla bedeni sadece Yaradan adına koşulsuz çalışma koşuluna gelebilsin, zira görür ki kendisi bedenini tümüyle Yaradan’a karşı ilga edememektedir.
8) Baal HaSulam, Tek Emir
Kişinin Yaradan çalışmasına Lişma’da başlamasını sağlayacak bir çözümün bulunacağı zamanı beklemek umutsuzdur. Geçmişte ve şimdi olduğu gibi, öyle de olacaktır: Yaradan’ın her hizmetkârı çalışmaya Lo Lişma’da başlamalı ve bundan Lişma’ya ulaşmalıdır.
Bu dereceyi elde etmenin yolu zamanla sınırlı değil, onun niteleyicileriyle ve kişinin kalbi üzerindeki kontrolünün ölçüsü ile sınırlı. Bu nedenle, birçoğu Lo Lişma’nın çalışma alanına düştü ve düşecek ve bilgelik olmadan ölecek. Gerçi, onların ödülleri yine de büyüktür çünkü kişinin zihni, Yaradan’a memnuniyet getirmenin gerçek erdemini ve değerini takdir edemez. Kişi bu koşulda çalışmasa bile, başka bir yola layık olmadığından, yine de Yaradan’a memnuniyet getirir. Buna “istemeden” denir.
9) Baal HaSulam, Şamati 22, Tora Lişma
Kişi aklıyla, tam bir netlik içinde, gerçek olduğundan hiçbir şüphe duymadan bir yargıcın ve bir yargılamanın olduğunu bilirse, esas o zaman kişinin manevi çalışması, Lişma diye adlandırılır. Bir yargılama olması demek, kişinin, hakikati ona nasıl gözüküyorsa öyle görmesi demektir. Yani biz inançta ve ihsan etmede çalışırken her gün büyüdüğümüzü ve yükseldiğimizi görüyoruz çünkü sürekli iyiye doğru bir düzelme görüyoruz.
Fakat biz bunun tersine alma ve bilgilenme doğrultusunda çalışırsak, her gün gerçekliğimizin en derin alçaklığına kadar düştüğümüzü görürüz.
Bu iki koşulla baktığımızda bir yargının ve yargılamanın olduğunu görürüz. Bu böyledir, çünkü gerçeğin ilminin yasalarını takip etmediğimiz zaman anında cezalandırılırız. Bu durumda adil bir yargının var olduğunu görürüz. Diğer bir deyişle, biz bunun hakikati edinmek için en doğru ve en uygun yol olduğunu görürüz.
Ve bu adil bir yargı olarak kabul edilir, böylece biz ancak şu şekilde nihai amaca gelebiliriz: Tam ve mutlak bir anlayışla, amaca erişmede inanç ve ihsan etmekten daha yüce bir yol olmadığını mantık içinde anlayarak.
Bu nedenle eğer kişi bir yargıcın ve yargının olduğunu anlamak niyeti için çalışırsa; buna Tora Lişma (O´nun adı için) denilir.
10) Rabaş, Not 587, Üstte Olan, Alttakinin Amacını İnceler
Yukarıdaki, alttakine, ihsan etme arzusunda güzel bir tat ve zevk bahşeder, bu da alttakinin O’nun yüceliğini hissetmesini sağlar. O zaman, O’nun huzurunda kendini hükümsüz kılmanın ve O’nun huzurunda varlığını iptal etmenin değerli olduğunu anlamaya başlar. O zaman realitede var olan her şeyin, sadece O isteği olduğu için olduğunu, Yaradan’ın alttakinin var olmasını istediğini, ancak kendisi için varlığını iptal etmek istediğini hisseder. Bundan sonra, hissettiği tüm canlılık kendisi için değil, Lişma olarak kabul edilir.
Bunu hissettiğinde, zaten MAN’ın ıslahına sahip olduğu ve o zaman MAD’ı almaya da uygun olduğu kabul edilir, ayrıca, aralarında artık bir zıtlık yoktur, zira alttaki de kendi yararını değil, üstte olanın yararını ister.
Üstte olan, alttakine Mohin’i verdiğinde, aynı zamanda ona Mohin’in giysisini de verdiği yani alttakine bolluğu ve ayrıca ihsan etme arzusu olan Masah’ın gücünü verdiği düşünülür. Bu, “Lo Lişma’dan, Lişma’ya gelmek” sözünün anlamıdır.
11) Rabaş, Not 279, “İsrail Neden Bir Zeytin Ağacıyla Kıyaslanır?”
Kişi, alma eylemleriyle canlılık elde edemeyeceğini gördüğünde, ihsan etme eylemleri ona haz versin diye, ihsan etme eylemlerini gerçekleştirmeye başlar.
Istırap, kişiyi ıslah eder, bu demektir ki haz alacak hiçbir şeye sahip olmadığında hissettiği ıstırap, onu ıslah eder yani ihsan etme eylemleri gerçekleştirir, çünkü “ıslak olmak” ihsan etmek demektir. “Kalbim iyi bir şeyle taşar, ‘Çalışmam yalnızca Kral içindir.’ derim.” diye yazıldığı gibi, kastedilen ihsan etmektir.
Bunun sonucu olarak, hiçbir canlılığa sahip olmadığı için çektiği ıstırap vasıtasıyla, kendisi için yeni bir yol seçer ve ihsan etme ile meşgul olmaya başlar.
Her ne kadar bu da alma amacıyla olsa da, Lişma’ya [O’nun uğruna] yakın olan Lo Lişma [O’nun uğruna değil] olarak adlandırılır. “İçindeki ışık onu ıslah ettiğinden”, “Lo Lişma’dan Lişma’ya geliriz” in anlamı budur. Kişi ihsan etmek için hareket ettiğinden, bununla ihsan etme eylemlerinde ışık hissetmeye başlar ve bu ışık ona ihsan ettirebilir.
12) Rabaş, Not 269, “Kişi Bir Yemek İçin Uğraşmaz İse Onu Kaçırır “
Tavsiye şudur, kişi hala Lişma’yı çalışamadığını görürse, Lo Lişma’daki eylemlerini artırmalıdır çünkü kişi Lo Lişma’da birçok eylem yaptığını gördüğünde, tövbe edip Lişma’da çalışmaktan başka seçeneği kalmayacaktır aksi halde tüm çalışması boşuna olacaktır.
Kural şudur ki, kişi yemek için uğraşmaz ise onu kaçırır. Bu nedenle, eğer kişi Lo Lişma’da birçok eylem yapmışsa, tüm çektiği sıkıntıların boşa gitmesini istemeyecektir, bu yüzden Keduşa’ya girmesi için tüm çalışmalarını düzeltmesi gerekecektir.
Ama Lo Lişma’da çalışan ve çok çalışma yapmayan yani Tora’ya fazla zaman ayırmayan ve Lo Lişma’da çalışan biri, kaybedecek o kadar da çok eylemi olmayacağı için, tövbe etmeye böyle bir ihtiyacı olmayacaktır. Bu nedenle, Lo Lişma’da bile birçok iyi eylem yapmaya çalışmalıyız çünkü kişinin tövbe etme ve Lişma çalışma ihtiyacı duyacak olmasının nedeni budur.
13) Baal HaSulam, Şamati 79, Atzilut ve BYA
Bilgelerimiz “kişi, LoLişma’dan Lişma’ya gelir” derler. Bu demektir ki Tora ve Mitzvot ile meşgul olmaya ‘bize bu dünyanın zenginliklerini ver’ diyerek başlar, daha sonra ‘bize bir sonraki dünya için zenginlik ver’ deriz.
Bu yolda çalışırken, kişi Tora uğruna Lişma çalışmasına gelmelidir yani Tora ona Yaradan’ın yollarını öğretecektir. Ve sonra o, önce Bina’daki Malhut’u tatlandırmalıdır, bunun anlamı; kişinin “alma arzusu” denen Malhut’u, ihsan etmek olarak kabul edilen Bina’ya yükseltmesidir. Bu demektir ki; kişinin tüm çalışması yalnızca ihsan etmek için olacaktır.
Ve sonra bu onun için karanlık olur. Dünyanın üzerine karardığını hisseder, çünkü beden yalnız alma formunda çalışmaya güç verir, ihsan etme formuna değil. Bu durumda, kişinin tek bir çaresi kalır: Yaradan’a, ihsan etmek formunda çalışabilsin diye gözlerini açması için dua etmek.
14) Rabaş, 16. Mektup
Baal HaSulam, Lişma ile ödüllendirilmek için, önce en büyük Lo Lişma için hazırlanmamız gerektiğini ve sonra Lişma’ya ulaşabileceğimizi söylemiştir. Lo Lişma’ya “yalan”, Lişma’ya “gerçek” denir.
Yalan küçük, Mitzvot ve iyi eylemler az olduğunda, kişinin küçük bir Lo Lişma’sı vardır ve o zaman gerçeği göremez. Dolayısıyla, bu koşul içinde, doğru ve gerçek yolda yürüdüğünü yani Lişma’da çalıştığını söyler.
Fakat kişi, bütün bir gün ve bütün bir gece Lo Lişma’da Tora ile meşgul olduğunda, o zaman gerçeği görebilir çünkü yalanların birikmesi sonucu, yalanları artar ve gerçekten yanlış yolda yürüdüğünü görür.
Ve o zaman eylemlerini düzeltmeye başlar. Diğer bir deyişle yaptığı her şeyin sadece Lo Lişma’da olduğunu hisseder. Bu noktadan sonra kişi gerçeğin yoluna, Lişma’ya geçer. Sadece burada, bu noktada “Lo Lişma’dan Lişma’ya gelinir” meselesi başlar.
15) Baal HaSulam, Arvut (Karşılıklı Sorumluluk), Madde 22
Kişinin, insan ve Yaradan arasındaki Mitzvot’u üslendiğinde edindiği izlenim, insan ve insan arasındaki Mitzvot’u gerçekleştirdiği andaki izlenim ile tamamen aynıdır. Çünkü kişi tüm Islahını hiçbir kişisel-sevgi kırıntısı olmadan, Lişma olarak (O’nun adına) gerçekleştirmekle yükümlüdür, yani kişiye emeklerinden dolayı ödül ya da onur şeklinde hiçbir geri dönüş olmamalıdır. Burada, bu yüce noktada Yaradan sevgisi ile dost sevgisi bütünleşerek bir olurlar.
16) Maimonides, Mişneh Tora
“Bilgelerimiz şöyle dediler: ‘Lo Lişma’da [O’nun uğruna değil] olsa bile, kişi her zaman Tora ile meşgul olmalıdır çünkü o, Lo Lişma’dan, Lişma’ya [O’nun uğruna] gelir.’ Bu nedenle, gençlere, kadınlara ve eğitimsizlere öğretilirken, onlara sadece korkudan çalışmaları ve ödül almaları öğretilir. Bilgi toplayıp ve bilgelik kazanıncaya kadar, bu sır onlara azar azar anlatılır ve böylece O’na kavuşup, O’nu tanıyıncaya ve O’na sevgiyle hizmet edinceye kadar bu meseleye kolaylıkla alışırlar.”
17) Mişna, Masechet Avot, 6:1
Rabbi Meir der ki, “Her kim O’nun rızası için Tora ile meşgul olursa, pek çok şeyle mükâfatlandırılır. Dahası, tüm dünyayı hak eder. Ona dost, can denir, o, Yaradan’ı sever, insanları sever, Yaradan’ı hoşnut eder, insanları hoşnut eder. Tora onu alçakgönüllülük ve korkuyla giydirir ve onu erdemli, saygıdeğer, dürüst ve sadık olarak nitelendirir. Onu günahtan uzaklaştırır, erdeme yaklaştırır. Öğüt ve sağlam bilgelik, anlayış ve güç ondan faydalanabilir; şöyle denildiği gibi, ‘Öğüt ve sağlam bilgelik benimdir; anlayışlıyım, güç benimdir.” Ona krallık, hükümdarlık, hükümde keskinlik verir ve Tora’nın sırları ona ifşa edilir. Kişi, hiç durmadan akan bir pınar, hiç dinmeyen bir nehir olur. Alçakgönüllüdür, sabırlıdır, hakareti-aşağılamayı affeder ve bu onu tüm eylemlerin üzerine çıkarır ve yükseltir.