Hanuka, 25 Kislev, 13 Aralık 1971
“Admon’u, Tzalmon’un gölgesinde geri çevir.” Bu, Admoni [kızıl saçlı] olan Esav’ı geri çevirmek demektir. “Tzalmon’un gölgesinde” Tzalmavet yani Tzel Mavet [ölüm gölgesi] anlamına gelir.
Bunu çalışmada anlamamız gerekir. Biliyoruz ki üç çizgi vardır: Hesed, sağ çizgi; Gevura, sol çizgi; Tiferet, orta çizgi. Çalışmanın başlangıcı sağ çizgide olur, buna “beyaz” denir çünkü sağ çizgide yürüyen kişide hiçbir eksiklik görünmez.
Daha sonra, Gevura adı verilen sol çizgi ile ödüllendirildiğimizde, “kızıllık” adı verilen yargı anlayışı ortaya çıktığında, Esav’ın Klipa’sına düşebiliriz, bu da İshak’ın israfıdır, o ki yukarıdan aşağıya, yani alıcı kaplara Tora’nın sırlarının ifşası demek olan Hohma niteliğini genişletmek ister.
Ancak, son ıslahtan önce, bolluğu, ihsan etmek için alma kaplarına çekmek imkânsızdır.Bu nedenle, bolluğu tutan yargılar vardır; böylece biz alma kaplarına çekmek istediğimizde acı hissederiz.
Ve “yukarıdan aşağıya” olarak adlandırılan alma kaplarına doğru genişlemek istediğimizde, İsrail halkı, alma arzusu demek olan dünya uluslarının davranışlarını kabul ettiğinden, dünya ulusları İsrail’deki genel halk üzerinde kontrol sahibidir.
Hanuka mucizesi, “Ve Sen, büyük merhametinle… ve halkın İsrail’e büyük bir kurtuluş sağladın” diye yazıldığı gibidir. Başka bir deyişle, mucize, Hohma’yı giydiren Hassadim adı verilen orta çizgi parladığında, yukarıdan gelen bir uyanış anlamına gelir. Bu, O’nun “ifşa olan”ın tam tersi olan “gölge” niteliğini bahşettiği anlamına gelir, çünkü gölge, güneşin parlamadığı, güneşi gizleyen bir şeyin olduğu bir yer anlamına gelir.
Kişi keşfettiği ihsan etme gücüyle, herhangi bir edinim veya bilgi almak istemez. Aksine, bilgi edinebileceği yerde, bilginin gölgesinde inancını güçlendirir. Bu, bilgelerimizin şöyle dediği gibidir: “Musa, bakmaktan korktuğu için yüzünü gizledi, bunun karşılığında ‘Efendi’nin suretini gördü’” (Berahot 7a). Böylece, kişi “kızıl saçlı” olarak adlandırılan ve Esav’ın Klipa’sı [kabuğu] olan sol çizginin yargılarından çıkar ve “İsrail” niteliğine girer.
Bu, “Admon’u geri çevir” sözünün anlamıdır; yani Yaradan bu “kızılı” Tzalmon’un gölgesinde geri çevirecektir. Tzalmon, “Gölgesinde arzuladım ve oturdum, meyvesi damağıma tatlı geldi” demektir.
Gün ışığının günahın bir sonucu olarak kaybolması, Tzel Mavet [ölümün gölgesi] niteliğindedir. Başka bir deyişle, almak için almak istemek, Tzimtzum [kısıtlama] ve bolluğun kaybolmasına neden olur ve buna “kırılma” ve “ölüm” denir.
Ayrıca, kişi, cennet korkusundan dolayı bolluğu almak istemediğinde, “gölge” niteliği de vardır. Musa hakkında “Musa yüzünü sakladı” denildiği gibi. Buna “onun gölgesi” denir, bu da bu gölgenin Yaradan’ın yüceliğinden kaynaklandığını ve kişinin Yaradan’a bağlı kalmak istediğini, bolluğu alarak uzaklaşmaktan korktuğunu ifade eder.
Buna “Gölgesinde arzuladım ve oturdum, meyvesi damağıma tatlı geldi” denir. Yani tam da bununla orta çizgi ifşa olur ve orada meyveler vardır. Buna karşılık, “Başka bir Tanrı kısırdır ve meyve vermez.” Bu, “kızıl” sayılan sol çizgiden bolluğun engellendiği ve meyvelerin uzatılamadığı anlamına gelir.
Tzalmon ile Tzel Mavet [ölümün gölgesi] arasındaki tek fark Vav harfindedir. Bunu Zohar, Bereşit’te yazıldığı gibi yorumlamalıyız: “Binlerce Şanaan (Şanaan öküz, akbaba, aslan anlamına gelir; Nun ise Klipot [Klipa’nın çoğulu] içine düşen Vav anlamına gelir). Orada, “ihsan etme kapları” olarak adlandırılan ilk dokuzda, “aslan, öküz, akbaba, insan” gibi “Adam” olarak adlandırılan Malhut olduğu yorumunu yapar. Ancak Hazeh’den aşağıya doğru, Malhut hâkimdir.
Islahın sonundan önce, ihsan etmek için Malhut’un ışığını almak imkânsızdır. Bu nedenle, “öküz, akbaba, aslan” anlamına gelen Şanaan kelimesi bir ipucu verir ve insanın niteliği üzerinde sadece Vav harfi gösterilir; bu harf, yukarıdaki insanın niteliğinden, yani ilk dokuzun Malhut’undan genişlemiştir. Ancak, Vav aracılığıyla almak istemiyor ve Malhut’a doğru uzanmak istiyorsak, bu Tav olur, ki bu da Tzalmavet niteliği anlamına gelir ve bununla ilgili olarak “Tzalmon’un gölgesinde Admon’u geri çevir” deriz.